Witamina C jest jednym z najlepiej przebadanych surowców kosmetycznych. Jej wysoka skuteczność działania na skórę została potwierdzona zarówno badaniami in vitro (na komórkach skóry), jak i in vivo (w badaniach aplikacyjnych przeprowadzonych na ochotnikach). Witamina C, czyli kwas askorbinowy, została zidentyfikowana w 1928 roku w soku z pomarańczy i kapusty. Od tamtej pory pojawiło się mnóstwo publikacji obejmujących właściwości biologiczne, chemiczne oraz fizyczne tego związku. W kosmetykach jest stosowana od ponad 30 lat i ceniona za wielokierunkowe działanie, szczególnie za właściwości antyoksydacyjne, uszczelniające naczynka krwionośne i hamujące wytwarzanie melaniny.
Działanie witaminy C na skórę
W przeciwieństwie do roślin oraz większości zwierząt organizm ludzki nie ma zdolności do syntetyzowania witaminy C ze względu na brak odpowiedniego enzymu. W związku z tym powinna być ona dostarczana z pokarmem. Ogółem zawartość witaminy C w ciele człowieka wynosi od 1 do 3 g. Jednak doustne przyjmowanie tej witaminy prowadzi do zaledwie niewielkiego wzrostu jej stężenia w skórze. Pomimo przyjmowania dużych dawek wchłanianie witaminy C jest ograniczone przez określoną zdolność jej absorpcji z jelit oraz wydalanie przez nerki. W związku z tym działanie na skórę zachodzi głównie przy miejscowej aplikacji kosmetyku zawierającego ten składnik. A korzyści z tego wynikających jest kilka, ponieważ witamina C to:
- Jeden z najsilniejszych antyoksydantów – zapewnia ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym i uszkodzeniem DNA.
- Działa przeciwzapalnie – niweluje stany zapalne różnego pochodzenia. Wykazuje działanie łagodzące i przeciwtrądzikowe – hamuje utlenianie sebum, zapobiegając powstawaniu zaskórników.
- Wspomaga syntezę kolagenu – zwiększa namnażanie się fibroblastów, uczestniczy w procesie biosyntezy kolagenu typu I i III oraz dodatkowo zapobiega degradacji włókien kolagenowych.
- Chroni przed promieniowaniem UV – jako silny antyoksydant usuwa wolne rodniki (ROS) powstające pod wpływem promieniowania UV. Jednoczesne zastosowanie w kremie filtrów szerokopasmowych oraz witaminy C daje kompleksową ochronę przed UV.
- Rozjaśnia przebarwienia – hamuje działanie enzymu tyrozynazy, który bierze udział w tworzeniu melaniny, czyli barwnika skóry. W konsekwencji powstaje mniejsza ilość barwnika oraz jest on redukowany, dzięki czemu skóra ulega rozjaśnieniu.
- Wzmacnia naczynia krwionośne – niweluje zaczerwienienia skóry i zmniejsza widoczność rozszerzonych naczynek.
Jedna witamina C, ale różne postaci chemiczne
Kwas askorbinowy, czyli postać witaminy C występująca w naturze, niepoddana żadnym modyfikacjom chemicznym i rozpuszczalna w wodzie, jest bardzo nietrwały i podatny na rozkład w obecności tlenu, światła i temperatury powyżej 40 stopni Celsjusza. Pierwsze kosmetyki zawierające kwas askorbinowy żółkły na skutek utleniania ubocznego produktu – kwasu dehydroaskorbinowego. Bardzo trudno było ustabilizować tę postać witaminy C w produkcie kosmetycznym, często już na etapie produkcji kosmetyku część surowca utleniała się, co powodowało mniejsze jego stężenie w produkcie końcowym. W związku z tym przez lata prowadzono badania nad zwiększeniem stabilności witaminy C w kosmetykach. Efektem tych działań jest synteza pochodnych kwasu askorbinowego, rozpuszczalnych nie tylko w wodzie, ale również w olejach, znacznie bardziej odpornych na rozkład pod wpływem działania czynników zewnętrznych i łatwiej przenikających przez naskórek. Jednak niezależnie od postaci chemicznej związku (kwas askorbinowy czy też jego pochodne) powszechnie używa się nazwy „witamina C”. Warto jednak wiedzieć, że skuteczność działania kosmetyku z witaminą C jest warunkowana przez szereg czynników, a jednym z podstawowych jest stabilność tego związku. Sama obecność witaminy C w produkcie kosmetycznym, a nawet jej wysokie stężenie na nic się zdadzą, jeśli postać chemiczna związku będzie podatna na utlenianie i łatwo ulegnie rozkładowi.
Jakie postaci witaminy C występują w kosmetykach?
Na rynku dostępne są kosmetyki zawierające witaminę C w postaci różnych związków chemicznych:
- kwas askorbinowy (INCI: Ascorbic Acid) – witamina C w postaci niezmodyfikowanej, najmniej stabilna, podatna na działanie czynników zewnętrznych;
- sole kwasu askorbinowego – bardziej trwałe od kwasu askorbinowego: – sól sodowa fosforanu askorbylu (INCI: Sodium Ascorbyl Phosphate), – sól magnezowa fosforanu askorbylu (INCI: Magnesium Ascorbyl Phosphate);
- estry kwasu askorbinowego: – palmitynian askorbylu (INCI: Ascorbyl Palmitate), – 2-glukozyd kwasu askorbinowego (INCI: Ascorbyl Glucoside);
- tetraizopalmitynian askorbylu (INCI: Ascorbyl Tetraisopalmitate) – jedyna postać rozpuszczalna w olejach będąca prekursorem witaminy C. Jedna z jej najbardziej stabilnych pochodnych odporna na działanie wyższych temperatur i światła.
- kwas 3-O-etylo askorbinowy (INCI: 3-O Ethyl Ascorbic Acid) – rozpuszczalna w wodzie pochodna witaminy C o zwiększonej stabilności w temp. 450C w porównaniu z kwasem askorbinowym i glukozydem kwasu askorbinowego. Dzięki temu produkty zawierające tę pochodną nie żółkną w wyniku przechowywania ich przez 2 miesiące w temp. 450C.
Całość dostępna tutaj.
źródło: pharmaceris.com
fot: pixabay.com