Branża opakowaniowa przygotowuje się do realizacji wysokich celów gospodarki o obiegu zamkniętym w najbliższych latach. Krajowa Izba Gospodarcza (KIG), wspólnie z przedstawicielami przemysłu opakowaniowego, przygotowała opracowanie „Środowiskowe aspekty projektowania opakowań”. Publikacja zawiera eksperckie rekomendacje w zakresie ekoprojektowania dla podstawowych grup opakowaniowych, tj. aluminium, stali, papieru, szkła oraz tworzyw sztucznych.
Premiera
Premiera poradnika odbyła się 26 sierpnia 2020 r. w Krajowej Izbie Gospodarczej. Podczas spotkania zostały zaprezentowane wspólne rekomendacje branży w zakresie ekoprojektowania opakowań, uwzględniające nowe wymagania UE związane z pakietem gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) i koniecznymi zmianami prawa dotyczącymi gospodarowania odpadami opakowaniowymi, w tym odnoszącymi się do ostatecznego kształtu polskiego systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP).
Uczestnicy
Wśród uczestników spotkania byli przedstawiciele wszystkich grup opakowaniowych, którzy pod auspicjami KIG wspólnie wypracowali zalecenia dotyczące ekoprojektowania opakowań:
- Krzysztof Kawczyński- Krajowa Izba Gospodarcza
- Jacek Wodzisławski – Fundacja na rzecz Odzysku Opakowań Aluminiowych RECAL – opakowania metalowe
- dr inż. Anna Kozera-Szałkowska – Fundacja PlasticsEurope Polska – opakowania z tworzyw sztucznych
- Marzena Bednarczyk – Stowarzyszenie Papierników Polskich – opakowania z papieru
- Piotr Kardaś – Związek Pracodawców „Polskie Szkło” – opakowania szklane
- dr inż. Agnieszka Sznyk – Instytut Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju INNOWO
Przydatność + koszty
Opakowania i odpady opakowaniowe mają ogromne znaczenie dla krajowego systemu gospodarki odpadami. Według GUS w 2019 roku na rynek krajowy trafiało z wyrobami 5,5 mln ton opakowań typu b2b oraz b2c. Aktualnie zarówno producenci opakowań, jak i wprowadzający na rynek zapakowane produkty, stoją przed licznymi wyzwaniami związanymi z implementacją unijnego pakietu GOZ, szczególnie w zakresie ROP.
Nowy system ROP będzie łączył przydatność opakowania do recyklingu z kosztami za jego wprowadzenie na rynek. W przypadku opakowań, których recykling jest szczególnie trudny, przełoży się to na 20-30-krotny wzrost opłat dla przedsiębiorców wprowadzających te opakowania na rynek. Zgodnie z unijnymi wytycznymi, gospodarowanie odpadami opakowaniowymi nie powinno ograniczać się do ich zbierania i ponownego zagospodarowania. Bardzo istotny jest etap projektowania opakowań z uwzględnieniem kwestii środowiskowych oraz zapewnieniem ich przydatności do recyklingu. Autorzy opracowania „Środowiskowe aspekty projektowania opakowań” zgodnie wskazują na fundamentalne znaczenie takiego podejścia.
Wspólne rekomendacje
Wspomniana publikacja jest branżową inicjatywą na rzecz zebrania i uporządkowania wiedzy oraz oczekiwań w zakresie projektowania opakowań w oparciu o aspekty techniczne, logistyczne, a przede wszystkim środowiskowe. W opracowaniu przedstawiono wspólne rekomendacje producentów opakowań, co do możliwości ekoprojektowania zgodnie z ideą GOZ i przydatności do recyklingu.
Jak podkreślają autorzy opracowania, ekoprojektowanie zakłada dodatkowe planowanie i przygotowanie nowego produktu czy opakowania w sposób zgodny z ideą GOZ, a efektem takiego podejścia winny być opakowania, które są:
- łatwe w demontażu oraz intuicyjne w segregacji po opróżnieniu ich całkowicie z zawartości,
- na ogół wykonane z materiału jednorodnego, a jeśli nie, to łączone materiały powinny w prosty sposób dać się rozdzielić,
- nadające się w całości do recyklingu, bez konieczności ponoszenia wysokich kosztów ich przygotowania/doczyszczenia,
- wykonane z materiału, który w znacznej części pochodzi z recyklingu.
Obecnie przedsiębiorcy wprowadzający produkty w opakowaniach, łożą w ramach istniejącego systemu ROP na zbiórkę i recykling opakowań ok. 100 mln zł rocznie – podkreśla Krzysztof Kawczyński z KIG. − Wstępne szacunki wskazują, że ze względu na konieczność wdrożenia odpadowego pakietu dyrektyw UE związanych z GOZ, opłaty te mogą ulec zwiększeniu nawet do kwoty ok. 2-2,5 mld zł od 2023 roku – dodaje Krzysztof Kawczyński.
Ostatni dzwonek
Planowane zmiany przełożą się na ponoszone koszty i konkurencyjność produktów w opakowaniach. Przedsiębiorcy mają ostatni moment, by dokonać przeglądów swoich opakowań i podjąć decyzje dotyczące zastąpienia niektórych opakowań innymi, bardziej przydatnymi do recyklingu, co pozwoli na uniknięcie poważnych kosztów za 2-3 lata. Najważniejsze decyzje w tym zakresie będą należeć do osób odpowiedzialnych za wybór opakowania w procesie tworzenia produktu.
Mamy nadzieję, że nasze opracowanie pozwoli przedsiębiorcom wprowadzającym na rynek produkty w opakowaniach lepiej przygotować się do czekających branżę w najbliższym czasie zmian regulacyjnych w ramach systemu ROP oraz związanych z tym kosztów, a także umożliwi wdrożenie rozwiązań, które przyczynią się do realizacji wyższych celów recyklingu zgodnych z unijną dyrektywą – podkreśla Jacek Wodzisławski z Fundacji RECAL.
Autorzy
Autorami i partnerami merytorycznymi publikacji pod auspicjami Krajowej Izby Gospodarczej są:
- Fundacja na rzecz Odzysku Opakowań Aluminiowych RECAL – opakowania metalowe,
- Fundacja PlasticsEurope Polska – opakowania z tworzyw sztucznych,
- Stowarzyszenie Papierników Polskich – opakowania z papieru,
- Związek Pracodawców „Polskie Szkło” – opakowania szklane.
Dzięki inicjatywie branży opakowaniowej do przedsiębiorców, firm zajmujących się recyklingiem, odpowiedzialnej administracji rządowej i samorządowej trafia bezpłatny poradnik z rekomendacjami, które pozwalają na lepsze przygotowanie się do realizacji wysokich celów GOZ w najbliższych latach przy optymalnych kosztach ponoszonych przez zainteresowanych producentów.
źródło: KIG
fot. pixabay